teraz by
  • kiedyś nawidzieć, teraz nienawidzić
    30.05.2003
    30.05.2003
    Witam!
    Chciałabym się dowiedzieć, co się stało ze słowem nawidzić? Istnieje słowo nienawidzić, więc logiczne byłoby, gdyby było także słowo nawidzić.
    Pozdrawiam :)
  • Kupiłem Hyundaia Santa Fe i teraz jeżdżę Santa Fe.
    9.01.2019
    9.01.2019
    Szanowni Państwo!
    Mam pytanie dotyczące zapisu marek i ich produktów. Na poziomie podstawowym zasada ortograficzna jest bardzo prosta. Sprawa komplikuje mi się, gdy zaczynamy mówić o produkcji modelu hyundaia santa fe, nowym wcieleniu mercedesa-AMG A 45. Nie są to do końca pospolite nazwy, a są też używane w sensie dość ogólnym, nie tak jak jeżdżę fordem fiestą. Czy w takim użyciu nie jest to marka marki? Jak to zapisywać – wielką czy małą literą? Na portalach branżowych mamy tylko wielką.
  • Gdybym ja była wiedziała…
    14.10.2015
    14.10.2015
    Moje pytanie dotyczy czasu zaprzeszłego w języku polskim. Moja babcia często go używała. Za przykład niech posłuży sytuacja, w której moja mama powiedziała, że babcia mogła obrać więcej ziemniaków, a wtedy babcia odpowiadała: „Gdybym ja była wiedziała, że więcej dzieci przyjdzie, to byłabym naskrobała więcej”. Tego czasu już się nie używa i nie uczy się go w szkołach i zawsze zastanawiało mnie, czy jest to poprawna forma?
  • Jakżebym chciała…
    10.05.2013
    10.05.2013
    Szanowna Poradnio!
    Wielki Słownik Ortograficzny PWN podaje łączną pisownię jakżebym w znaczeniu 'gdzieżbym'. Poprawny jest więc zapis w zdaniu „Jakżebym śmiała” (= Gdzieżbym śmiała). A co ze zdaniem „Jakżebym chciała być teraz gdzie indziej!”? Czy tu nie należy zastosować pisowni rozłącznej? W znaczeniu 'Jak bardzo bym chciała…'?
    Dziękuję.
  • conditio czy condicio?
    4.07.2003
    4.07.2003
    Szanowni Państwo,
    proszę o wyjaśnienie, która z łacińskich form oznaczających warunek konieczny jest poprawna: conditio sine qua non (taką pisownię znaleźć można w Nowym leksykonie PWN) czy condicio sine qua non (wersja przyjęta w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN). A może obie są poprawne?
    Podobne wątpliwości budzi pisownia słowa condicionalis (wg Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN) i conditionalis (wg Wielkiego słownika ortograficznego PWN) – czy również tutaj obie formy są poprawne i mamy po prostu do czynienia z „ewolucją” w zakresie filologii klasycznej (w różnych słownikach łacińsko-polskich na określenie polskiego warunku znalazłem obie formy: conditio i condicio). Jeśli poprawne są obie formy, może warto by to w kolejnych wydaniach słowników odnotować?
    Z pozdrowieniami
    Stanisław Danecki
  • Inna sprawa to (,) czy…
    8.07.2015
    8.07.2015
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie interpunkcja w zdaniu „Czy ma to wpływ na ludzkie zachowania, to inna sprawa”. Gdyby zamienić kolejność członów oddzielonych przecinkiem, widoczna byłaby podrzędność frazy „Czy…” i konieczność przecinka, więc chyba powinien się znaleźć również w wyjściowej wersji? A co ze zdaniem „Inna sprawa to czy ma to wpływ na ludzkie zachowania”?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Internetańczyk?
    3.01.2008
    3.01.2008
    Witam!
    Czy można zdefiniować pojęcie mieszkańca Internetu (tak jak zdefiniowano pojęcie użytkownika Internetu, jako internauty)? Jak należałoby nazwać mieszkańca Internetu (zakładając, że Internet to np. nazwa miasta czy państwa)? Czy wtedy mowa by była o Internetańczyku (przez analogię do Tybetańczyka)? Proszę o odpowiedź, nawet jeśli to jest pytanie z zakresu pytań abstrakcyjnych.
  • kwestie dwie
    30.09.2014
    30.09.2014
    1. Czy wyrażenie jak by się mogło wydawać jest zapisane poprawnie? Chodzi oczywiście o dylemat jak by/jakby.
    2. Czy w poniższych zdaniach przecinki są postawione poprawnie?
    a) Z tego, co pamiętam, było to wczoraj.
    b) Z tego, co widzę, ładnie się ubrałaś.
    Wydaje mi się, że tak, ale nie wiem, która reguła interpunkcyjna to określa. Chyba nie mamy tutaj zdań podrzędnych wplecionych w zdania nadrzędne?
    Pozdrawiam
  • szkalować kogoś o nieposzlakowanej opinii
    19.05.2010
    19.05.2010
    Witam państwa!
    Mam pytanie odnośnie wyrazów szkalować i nieposzlakowany. Można mieć nieposzlakowaną opinię (której nie można nic zarzucić), ale nie „poszlakowaną opinię’’ (której można coś zarzucić). Można kogoś szkalować, ale nie „poszkalować’’. Nie można mieć „nieposzkalowanej opinii’’ (której nie szkalowano). Myślę, że te dwa słowa mają na tyle podobne znaczenie, że jednego można używać jako negacji drugiego. Skąd ta zbieżność oraz brak powyższych form?
    Pozdrawiam serdecznie
    Aneta Rosłan
  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego